Terra Plana by Albert Cirera - Witold Oleszak

Rui Eduardo Paes (www.jazz.pt):

Połączenie instrumentu dętego drewnianego i fortepianu ma swoje korzenie w muzyce kameralnej, do tego stopnia, że każdy równoważny układ we wszelkiej dzisiejszej ekspresji muzycznej jest reprodukcją cech formalnych rozwiniętych w domenie tzw. muzyki „klasycznej” czy „uczonej” muzyki pisanej. W pewnym sensie to samo dzieje się w duecie katalońskiego saksofonisty – Alberta Cirera i polskiego pianisty Witolda Oleszaka, z tą różnicą, że muzycy używają tej formuły, by zdekonstruować jej własne terytorium, procedury, słownictwo, ramy idiomatyczne czy nawet dźwiękowe osobliwości. Metaforycznie, w rozbitej muzyce, którą słyszymy i dosłownie: Oleszak używa zarówno zrujnowanych pianin, jak i stosuje ich preparowanie dla osiągnięcia radykalnej zmiany ich tonu, nie po to, by stworzyć zestaw perkusyjny, jak to czyni wielu od czasów Johna Cage’a, ale by wrócić do świata przed-muzycznego dźwięku, który to umożliwia mu wynalezienie muzyki tak, jakby matka wszystkich sztuk nigdy nie istniała; Cirera wkłada najróżniejsze obiekty do wnętrza czaszy saksofonu, czy to puszkę po piwie czy wibrujące dildo, czasami także rozmontowując narzędzie skonstruowane przez Adolphe’a Saxa i grając jedynie na jego poszczególnych częściach, zmusza je by robiły to, do czego nie były uprzednio przeznaczone.
Można przypuszczać, że w rezultacie powstanie chaos, ale tak nie jest: każda improwizacja (nie posiłkują się nutami – co czyni całą istotną różnicę) ma sens architektoniczny, który zadziwia nas i równocześnie, tworzy się dramatyczne centrum, które odwołuje się nie do naszych mózgów, lecz do naszych wnętrz i serc.
Jest to muzyka uwolniona z samej muzyki, rodzaj świeżego restartu.
Czy jesteście na to gotowi?

The combination of a reed instrument and a piano has strong roots in chamber music, so much so that any equivalent format in every musical expression today are reproductions of the formal characteristics developed in the domain of “classical” or “savant” written music. In some way, it also happens with the duo formed by Catalan saxophonist Albert Cirera and Polish pianist Witold Oleszak, but both these musicians use it to deconstruct its own premises, procedures, vocabularies, grammars, idiomatic contours and even acoustic particularities. Figuratively, in the disjointed music we hear, and literally: Oleszak either uses ruined pianos or prepare them in order to radically transform its natural pitches, not with the purpose to have a percussive setup in hands, as many do since John Cage, but to go back to a pre-musical sound world enabling him to invent music as if the mother of all arts never existed; Cirera puts objects inside the saxophone hood, be it a beer tin can or a vibrating dildo, sometimes also disassembling the tool designed by Adolphe Sax and playing only its parts, forcing them to do what they can’t. You may think that chaos would be the result, but no: each improvisation (no scores around, and that makes also all the difference) has an architectural sense that astonishes us, and at the same time there’s a dramatic focus dealing not with our brains but with our guts and hearts. This is music freed from music itself, a kind of fresh restart. Are you prepared for it?

multikulti.com